TİCARİ REKLAM VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR YÖNETMELİĞİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
1 Şubat 2022 tarih ve 31384 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 31737 sayılı Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Ticaret Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde (“Yönetmelik”) değişiklikler yapılmıştır. Söz konusu Yönetmelik kapsamında ticari reklam ve haksız ticari uygulamalar ile ilgili önemli değişiklikler yapılırken satıcı, hizmet sağlayıcı, aracı hizmet sağlayıcı ve şikayet platformlarına bazı yükümlülükler getirilerek tüketicileri korumaya yönelik adımlar atılmıştır.
Yönetmelik’te yapılan değişikliklere ilişkin satır başlıkları şu şekildedir:
Kişiselleştirilmiş Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar
Bir mal veya hizmete ilişkin olarak tüketicinin satın alma davranışı ve diğer kişisel verileri analiz edilerek sunulan kişiselleştirilmiş fiyatların yer aldığı reklamlarda ilgili mal veya hizmete ilişkin güncel fiyat bilgisinin de yer alması gerekmektedir.
İndirimli Satış Reklamları
Bir mal veya hizmetin indirimden önceki satış fiyatının tespitinde indirimin uygulandığı tarihten önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyat esas alınırken meyve ve sebze gibi çabuk bozulabilen mallara ilişkin reklamlarda indirimin miktarı veya oranı hesaplanırken, indirimli fiyattan bir önceki fiyat esas alıncaktır. Bu hususlara ilişkin ispat külfeti reklam verene ait olacaktır.
Finansal Hizmetlere İlişkin Reklamlar
Bir mal veya hizmetin bağlı kredi ile satışa sunulduğunun belirtildiği reklamlarda kredinin vadesine, faiz oranına, tüketiciye toplam maliyetinin aylık ve yıllık yüzde değerine ve geri ödeme koşullarına reklamın yayınlandığı alanda ya da bir bağlantı veya uyarı işareti ile tüketicilerin yönlendirilerek ayrıntılı bilgi alabileceği bir internet sitesinde veya açılır ekranda yer verilir.
Sıralama Uygulamaları
İnternet ortamında satışa sunulan mal ve hizmetlerin sıralamasında dikkate alınan ölçütlere ilişkin olarak tüketicilerin bilgilendirilmesi ve reklam veya sponsorluk ilişkisine dayanan sıralamalarda reklam ibaresine yer verilmesi zorunlu olacaktır.
Tüketici Değerlendirmeleri
İnternet ortamında yapılan satışlarda satışa konu mal veya hizmet hakkında değerlendirme yalnızca ilgili mal veya hizmeti satın alan kişiler tarafından yapılacaktır. Değerlendirmeler en az 1 yıl süreyle objektif bir ölçüte göre yayınlanacak olup yayınlanmasına izin verilmemesi halinde ilgili değerlendirmeyi yapan tüketiciye derhal bilgi verilecektir.
Mevzuata aykırı sağlık beyanı içeren tüketici değerlendirmeleri yayınlanmayacaktır. Ancak, tüketici mağduriyetinin giderildiği hallerde bu durum, ilk değerlendirmeyle aynı yerde gecikmeksizin yayınlanacaktır. Bunlarla birlikte, gerçek veya tüzel kişiler ile mal veya hizmet satışını artırıcı ifadelerin kullanılmasına ilişkin anlaşma yapılamayacak ve hizmet satın alınamayacaktır.
Tüketici Şikâyetlerinin Yayınlamasına İlişkin Uygulamalar
Hakkında değerlendirme yapılan satıcı veya sağlayıcılara değerlendirmeler yayınlanmadan cevap verebilmeleri ve açıklama yapabilmeleri için en az 72 saat süre tanınacak olup değerlendirmelerin bu süre dolmadan önce veya gerçeği yansıtmadığının anlaşıması halinde yayınlanmayacaktır.
Aldatıcı Ticari Uygulamalar
Döviz fiyatından etkilenmediği halde haksız yere fiyat artışı yapma fiili artık aldatıcı ticari uygulama olarak sayılmayacaktır. Ancak, yapılan değişiklikler kapsamında satın alma sürecini otomatikleştiren bir yazılım kullanmak suretiyle etkinlik biletlerini belirlenen limitlerin dışında satın alarak tüketicilere daha yüksek fiyatla satışa sunulması ve e-ticarette yönlendirici ara yüz tasarımları, seçenekler ya da ifadeler gibi araçlarla tüketici iradesini olumsuz etkileyen ya da normal şartlar altında tüketicinin vereceği kararda satıcı lehine değişikliklere yol açmayı hedefleyen yöntemler kullanılması aldatıcı ticari uygulama olarak kabul edilecektir.
Tüm bunların yanı sıra Reklam Kurulu tarafından ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara karşı tüketiciyi korumaya yönelik kılavuzlar hazırlanarak Bakanlığın internet sitesinde yayınlanacağı ve Yönetmelik ile beraber uygulanacağı düzenlenmiştir.
Yukarıda belirtilen değişikliklerden de anlaşılacağı üzere, Bakanlık tarafından haksız ticari uygulama ve reklamlara karşı tüketicilerin korunmasına ilişkin önemli adımlar atılmıştır. Yönetmelik kapsamında satıcı, hizmet sağlayıcı, aracı hizmet sağlayıcı ve şikayet platformlarına da esaslı yükümlülükler getirilmiştir. Bu sebeple, özellikle ticari reklam ve e-ticaret faaliyetleri sürdüren şirketler bakımından herhangi bir mağduriyet yaşanmaması adına faaliyetlerin Yönetmelik’e uygun şekilde yapılması gerekmektedir.