ELEKTRONİK TİCARET ARACI HİZMET SAĞLAYICILARA İLİŞKİN YENİ DÜZENLEMELER
Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik
Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik“) 29 Aralık
2022 tarihli ve 32058 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, 07 Temmuz 2022
tarihinde Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun (“Kanun“) ile
getirilen yeni kavram ve düzenlemeler detaylıca işlenmiştir.
Yönetmelik ile elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı
(“ETAHS”) ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların (“ETHS”)
faaliyet ve denetimleri ile bunlar arasındaki ticari ilişkilerin düzenlenmesine
yönelik usul ve esaslar belirlenmektedir. Yönetmelik’te tanımlandığı şekilde (i)
tüm, (ii) orta ölçekli, (iii) büyük ölçekli ve (iv) çok
büyük ölçekli ETAHS ile ETHS’lere uygulanan yükümlülüklere ilişkin hükümlere
yer vermektedir. Yönetmelik, mevcut Elektronik Ticarette Hizmet
Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik’i yürürlükten
kaldırmaktadır. Yönetmelik maddeleri,
aşağıda aksi belirtilmediği sürece 01.01.2023 tarihinde yürürlüğe
girecektir. ETAHS’lere ilişkin yeni düzenlemeler aşağıdaki gibidir:
1. Tüm ETAHS’lere uygulanan düzenlemeler
·
Hukuka aykırı
içeriklerin yayımdan kaldırılması: Aksine
hüküm bulunmadığı sürece ETAHS’nin, ETHS tarafından sunulan içerik ve içeriğe
konu mal veya hizmetle ilgili hukuka aykırı hususlardan sorumlu olmadığı
düzenlenmiştir. Ancak, ETHS tarafından sunulan içeriğin hukuka aykırı
olduğundan haberdar olunması hâlinde ise ETAHS ilgili içeriği 48 saat
içerisinde kaldırmalı ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına gerekçesiyle
bildirmelidir.
·
Haksız ticari
uygulamalar: ETAHS’nin aracılık hizmeti
sunduğu ETHS’nin ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme
yeteneğini azaltan veya belirli bir kararı almaya zorlayarak normal şartlarda
taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan uygulamaların
haksız olduğu düzenlenmiştir.
· Siparişe ilişkin
yükümlülükler: ETAHS ve kendine ait
elektronik ticaret ortamında faaliyet gösteren ETHS, ikinci el ürünlerin
kullanılmamış ürünlerden farklı bir kategori/bölüm altında satılmasını
sağlamakla yükümlüdür.
· Bilgilerini sunma ve
doğrulama yükümlülüğü: Yönetmelik kapsamında
ETHS ve ETAHS’lere, kendilerine ait elektronik ticaret ortamında doğrudan
ulaşılabilecek şekilde, “iletişim” başlığı altında Yönetmelik’te belirtilen
bilgileri bulundurma zorunluluğu getirilmiştir.
· Fikri ve sınai
mülkiyet hakkı ihlalleri: Kanun ile getirilen
fikri ve sınaî mülkiyet haklarının e-ticaret alanında korunmasına ilişkin yeni
rejimin ayrıntıları Yönetmelik’te düzenlenmiştir. Buna göre, fikri veya sınaî
mülkiyet hakkının ihlal edildiğini düşünen hak sahibi gerekli bilgi ve belgeler
ile birlikte ETAHS’ye şikayet başvurusunda bulunup şikayet konusu ürünün
kaldırılmasını talep edebilir. Bu şikayet talebi dâhili iletişim sistemi, noter
veya Kayıtlı Elektronik Posta aracılığıyla yapılabilir.
· Kendi markalarını
satışa sunmama: ETAHS’lerin, kendisinin
veya ekonomik bütünlük içinde bulunduğu kişilerin markasını taşıyan ya da marka
kullanım hakkını haiz olduğu malları, aracılık hizmeti sunduğu elektronik
ticaret pazar yerlerinde satışa sunmasını veya bu malların satışına aracılık
etmesini yasaklamaktadır.
· Aracılık sözleşmesi: ETAHS ile ETHS arasındaki ticari ilişkinin koşullarının
belirlenmesi amacıyla kurulacak aracılık sözleşmesinin asgari unsurları
Yönetmelik’in 15. maddesinde düzenlenmiştir. Madde kapsamında, aracılık
sözleşmelerinde; (i) ETHS’ye sunulan aracılık hizmeti, (ii)
aracılık hizmetinin kısıtlanması, askıya alınması veya sonlandırılmasını
gerektiren durumlar, (iii) satıcılardan talep edilen bedellere ve
bu bedellerin hangi durumlarda farklılaşacağı, (iv) mal veya
hizmetlerin sıralanmasında ya da alıcıya tavsiye edilmesinde kullanılan
parametreler ve (v) satıcılara yapılacak ödemelerin süresi gibi
bilgilere yer verilecektir. Orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS tarafından
yapılacak aracılık sözleşmeleri bakımından düzenlenen ek hususlar yine aynı
maddenin devamında düzenlenmiştir.
·
Dahili iletişim
sisteminin kurulması: ETAHS, aracılık hizmeti verdiği ETHS’ler
tarafından yapılan başvuruları almak üzere bir dahili iletişim sistemi kurmak
zorundadır. ETAHS, bu sistem üzerinden yapılan başvuruları 15 gün içinde
sonuçlandırmalıdır. İşbu düzenleme 01.07.2023
tarihinde yürürlüğe girecektir.
2. Bir takvim yılındaki net işlem hacmi on milyar Türk Lirasının
üzerinde olan ETAHS’lere (orta ölçekli ETAHS) uygulanan ilave
yükümlülükler
·
Elektronik Ticaret
Lisansı: Yönetmelik ile lisans başvurularının
her yıl Mart ayı içerisinde ETBİS üzerinden yapılacağı belirlenmiştir. İşbu
düzenleme 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
·
Pay değişikliklerini
bildirme: Kanun ile getirilen pay değişiklikleri
bildirim yükümlülüğünün ETBİS üzerinden gerçekleştirileceği belirtilmiştir.
·
Bağımsız denetim: Yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşuna bir önceki
takvim yılına ilişkin denetim yaptırır ve denetim raporunu her takvim yılının
nisan ayı içinde Ticaret Bakanlığı’na gönderir.
· Veri kullanımı ve
paylaşımı: ETAHS’ler elde ettiği verileri kullanırken Yönetmelik ile belirlenen usul ve
esaslara uymalıdır. Bu kapsamda olan ETAHS’ler, (i)ETHS
veya alıcıdan elde ettiği verileri, yalnızca aracılık hizmetinin sunulması ve
geliştirilmesi amacıyla kullanmalı,(ii)
Aracılık
hizmetinden elde ettiği verileri, kendisinin ETHS olduğu durumda veya ekonomik
bütünlük içinde bulunduğu ETHS’ler üzerinden diğer ETHS’lerle rekabet ederken
kullanmamalı, ve (iii)ETHS’nin Yönetmelik ile belirlenen verileri
bedelsiz ve etkin şekilde taşımasına ve aracılık sözleşmesinin süresi içinde bu
verilere erişim sağlamasına teknik imkân sunmalıdır. İşbu düzenleme 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe
girecektir.
3. Bir
takvim yılındaki net işlem hacmi otuz milyar Türk Lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem
sayısı yüz bin adedin üzerinde olan ETAHS’lere (büyük
ölçekli ETAHS) uygulanan ilave yükümlülükler
· Reklam ve indirim
bütçesi: Yönetmelik’in uygulanmasında
reklam ve indirim kabul edilecek uygulamalar belirtilerek, “Reklam Bütçesi” ve
“İndirim Bütçesi” kapsamında harcamaya ve indirime ayrılabilecek tutarlar
Yönetmelik ile düzenlenmiştir.Genel
olarak Reklam Bütçesi ve İndirim Bütçesi, net işlem hacmi gibi bazı ekonomik
göstergelerle orantılı olarak belirlenmelidir.
4. Bir
takvim yılındaki net işlem hacmi altmış milyar Türk Lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem
sayısı yüz bin adedin üzerinde olan ETAHS’lere
(çok
büyük ölçekli ETAHS) uygulanan ilave yükümlülükler
·
Yönetmelik, çok büyük ölçekli ETAHS’ler için
Kanun’da yer verilenlere ek olarak bir yükümlülük öngörmemektedir.
SONUÇ
Yönetmelik ile etkin ve adil rekabet ortamının tesis
edilmesini ve elektronik ticaretin gelişiminin sağlanması temin edilmeye
çalışılmıştır. Kanun değişikliklerine paralel olarak, ETAHS ve
ETHS’lere yönelik yükümlülükler detaylandırılarak bazı yeni yükümlülükler
öngörülmüştür. ETHS ve ETAHS’lerin Kanun ile
birlikte Yönetmelik’i detaylı şekilde inceleyerek gerekli uyum sürecini
yürütmesi önem arz etmektedir.