YAPAY ZEKA ÜZERİNE HUKUKİ SORUMLULUK VE DÜZENLEMELER
Yapay zeka (AI), son yıllarda teknoloji dünyasında giderek daha fazla önem kazanan ve hızla gelişen bir alan olup, hukuki süreçler ve düzenlemeler açısından da önemli sorunlar ve tartışmalar doğurmaktadır. Bu makalede, Türkiye'deki yapay zeka ve hukuk konusundaki mevcut durum, sorumluluk ve düzenlemeler ele alınacaktır.
1. Yapay Zeka ve Hukuki Sorumluluk
Yapay zeka sistemlerinin kararlarının ve eylemlerinin hukuki sonuçları, geleneksel hukuk sistemlerinde sorumluluğun belirlenmesi açısından önemli zorluklar doğurmaktadır. Türkiye'de mevcut hukuki düzenlemelerde, yapay zeka sistemlerinin doğrudan sorumluluğuna ilişkin düzenlemeler bulunmamaktadır. Bu nedenle, yapay zeka sistemlerinin eylemlerinden kaynaklanan sorunlar, mevcut hukuki düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilmektedir.
a. Ürün Sorumluluğu
Yapay zeka sistemleri, ürün sorumluluğu bağlamında değerlendirilebilir. Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenen ürün sorumluluğu hükümleri uyarınca, ürünün üreticisi veya tedarikçisi, ürünün neden olduğu zararlardan sorumlu tutulabilir. Bu bağlamda, yapay zeka sistemlerinin üreticileri ve sağlayıcıları, sistemlerin neden olduğu zararlardan dolayı sorumlu tutulabilir.
b. Hizmet Sorumluluğu
Yapay zeka sistemleri, hizmet sağlayıcıları tarafından sunulan hizmetlerin bir parçası olarak değerlendirilebilir. Bu durumda, hizmet sağlayıcıları, Türk Borçlar Kanunu'nun hizmet sözleşmelerine ilişkin hükümleri uyarınca, hizmetlerinin neden olduğu zararlardan sorumlu olabilirler.
2. Türkiye'de Yapay Zeka ve Hukuk Düzenlemeleri
Türkiye'de yapay zeka ve hukuk alanında henüz kapsamlı bir düzenleme bulunmamakla birlikte, bu alandaki düzenlemelerin ve çalışmaların hızla gelişmekte olduğu görülmektedir. Türkiye'de yapay zeka alanında yapılan düzenlemeler ve çalışmalar şu şekildedir:
a. Türkiye Yapay Zeka Stratejisi
2021 yılında açıklanan Türkiye Yapay Zeka Stratejisi, yapay zeka alanında Türkiye’nin hedeflerini ve politikalarını belirleyen temel belgedir. Stratejide, yapay zeka teknolojilerinin geliştirilmesi ve kullanımı için düzenleyici ve etik çerçevelerin oluşturulması, yapay zeka araştırma ve geliştirme ekosisteminin güçlendirilmesi, yapay zeka çalışmalarında çeşitlilik ve kapsayıcılığın sağlanması gibi hedefler yer almaktadır.
b. Kişisel Verilerin Korunması ve Yapay Zeka
Yapay zeka uygulamalarında, genellikle büyük miktarda veri kullanılır ve bu verilerin büyük bir kısmı kişisel verilere dâhil olabilir. Türkiye'de kişisel verilerin korunması, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ile düzenlenmiştir. Yapay zeka uygulamalarında kullanılan kişisel verilerin KVKK hükümlerine uygun olarak işlenmesi ve korunması gerekmektedir. Bu bağlamda, yapay zeka sistemlerinin geliştiricileri ve kullanıcıları, KVKK'ya uyum sağlamak zorundadır.
c. Fikri Mülkiyet Hakları ve Yapay Zeka
Yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesi ve kullanılması, fikri mülkiyet hakları açısından da önemli sorunlar ve tartışmalar doğurmaktadır. Türkiye'de fikri mülkiyet hakları, Sınai Mülkiyet Kanunu ve Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile düzenlenmiştir. Yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesi ve kullanılması sırasında, fikri mülkiyet haklarına uygun hareket edilmesi ve bu hakların korunması gerekmektedir.
Sonuç olarak, yapay zeka ve hukuk alanında Türkiye'de mevcut düzenlemeler ve çalışmalar, yapay zeka sistemlerinin giderek artan önemine ve etkisine paralel olarak sürekli gelişmektedir. Yapay zeka sistemlerinin hukuki sorumluluğu, kişisel verilerin korunması, fikri mülkiyet hakları ve diğer hukuki konular, bu alandaki düzenlemelerin ve uygulamaların şekillendirilmesinde önemli rol oynamaktadır. Türkiye'nin yapay zeka ve hukuk alanında daha kapsamlı ve etkili düzenlemeler yaparak, bu alandaki gelişmelere uyum sağlaması ve mevcut sorunları çözmesi büyük önem taşımaktadır.