TÜRK İŞ HUKUKUNDA BAHÇE İZNİ
Bahçe izni, bir çalışanın ihbar süresi boyunca işyerinden uzak kaldığı veya uzaktan çalıştığı, maaş ve sosyal yardım aldığı süreyi ifade eder. Bu tür düzenlemeler genellikle işverenler tarafından iş sırlarını korumak ve çalışanların kendileriyle rekabet etmelerini veya ihbar süreleri boyunca başka bir işe girmelerini önlemek için kullanılır. İşveren, bahçe izni düzenlemesi nedeniyle işçiden “bahçesiyle ilgilenmesini” veya “evde kalmasını” talep edebilir. Bu uygulamada, işçi, bahçe izni süresince işverenin gizli bilgilerine erişemeyecek ve muhtemelen halihazırda sahip olduğu gizli bilgiler yeni bir işveren için çalışmaya başladığında geçersiz veya en azından daha az değerli hale gelecektir. Bahçe izni, şirket içindeki önemli pozisyonları nedeniyle genellikle üst düzey çalışanlar için uygulanmaktadır. Ayrıca rekabet yasağı sözleşmesi de taraflar arasında kararlaştırılabilir.
İşçi, genellikle bahçe izni süresince görev ve sorumluluklarından kurtulur ve bu süre içerisinde başka bir işveren için çalışamaz ve serbest meslek icra edemez. İşveren, izin süresi boyunca iş ilişkisi devam ettiği için herhangi bir zamanda işçinin işe dönmesini, iş ile ilgili herhangi bir bilgi göndermesini ya da bazı konularda yardımını isteyebilir. Burada önemle belirtilmelidir ki, işçi bahçe izninde ücretini ve işverenin sağladığı sosyal yardımları almaya devam edecektir.
Bahçe izni uygulaması, Türk İş Kanunu’nda düzenlenmemiştir. Ancak taraflar kendi aralarında imzalayacakları iş sözleşmesi veya ayrı bir sözleşme ile bahçe izni uygulanması kararlaştırılabilirler. İş sözleşmesinde yer alan ya da ayrı bir sözleşme ile kararlaştırılan bahçe izni hükmü, süre açısından makul olmalı ve işverenin menfaatlerini koruma amacı taşımalıdır. Burada bahçe izni süresinin kanunda belirlenen ihbar süresini aşmaması önemlidir.
Bahçe izni, işçinin işyerinde huzuru bozacağından korkulan durumlarda veya cinsel taciz gibi ağır bir eyleminden şüphelenildiği takdirde işyerinden uzaklaştırılmasını sağlayan bir araç olarak da kullanılabilir. İşçinin bir suç işlediği veya iş sözleşmesine ağır aykırılıkta bulunduğu şüphesi doğduğunda, özellikle de bu şüphenin giderilmesi için bir soruşturma yapılması gerekli olduğunda, bu işçinin işyerinde bulunması soruşturma açısından zararlı olabilir. Başka bir çalışanı cinsel taciz iddiası veya ayrıntılı incelemeleri gerektiren yolsuzluk iddialarının araştırılması sırasında işçinin işyerinden uzak tutulması daha da önemli olacaktır. Ancak işçinin beceri ve yeteneklerinin körelmemesi için bahçe izninin çok uzun süreli olmaması gerekir.
SONUÇ
Genel olarak, bahçe izni hem işçi hem işveren açısından iş sırlarının şirket dışında paylaşılmasını önlemek, mevcut personel arasındaki rekabeti önlemek ve tüm gizli materyallerin kişinin görevinden ayrıldıktan sonra bile korunmasını sağlamak gibi birçok avantaj sağlar. Bahçe izni, geçiş dönemlerinde kurumsal istikrarın korunmasına yönelik bir güvenlik sağlar. Önemle belirtilmelidir ki, bahçe iznine ilişkin olarak taraflar arasında yazılı bir sözleşme olmalıdır. Bahçe izni, çalışanın çalışma özgürlüğünü kısıtlayıcı bir düzenleme olarak değil, işverenin rekabet etmeme konusundaki menfaatini korumak amacıyla kullanılmalıdır.