KURUMLAR VERGİSİ KANUNU’NUN 5/1-E MADDESİNDEKİ İSTİSNA ORANI DEĞİŞTİ
Giriş
Türk Vergi Sistemi içerisinde önemli bir yer tutan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun (“Kanun”) 5. maddesi, kurumların belirli kazançlarının istisna oranında vergi istisnasına tabi tutulduğunu düzenlemektedir. Bu düzenlemenin bir parçası olan 5/1-e maddesi, iştirak hisseleri, kurucu senetleri, intifa senetleri, rüçhan hakları ve yatırım fonları katılma paylarının satış kazançlarının istisna oranınca vergiden muaf tutmaktadır. 27 Kasım 2024 tarihli ve 32735 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci Maddesinin Birinci Fıkrasının (e) Bendinde Yer Alan İstisna Oranının Değiştirilmesi Hakkında Karar (9160 sayılı) Cumhurbaşkanı Kararı (“Cumhurbaşkanı Kararı”) ile Kanun’un 5/1-e maddesindeki istisna oranında önemli bir değişiklik (“Değişiklik”) yapılmıştır. Bu yazıda, söz konusu değişiklik öncesi ve sonrası durumlar, düzenlemenin etkileri ve kapsamı ele alınacaktır.
Değişiklikten Önce
Kanun’un 5/1-e maddesi, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları iştirak hisseleri, kurucu senetleri, intifa senetleri, rüçhan hakları, ve aynı maddenin (a) bendinde yer alan istisna kazançlarına kaynak oluşturan yatırım fonlarının katılma paylarının satışından elde edilen kazançların %75’lik kısmı kurumlar vergisinden istisna tutmaktaydı.
Değişiklik öncesinde, maddenin (e) bendi uyarınca söz konusu kazançların %75’i kurumlar vergisinden istisna edilmekteydi. Bu oran, kazanç sağlayan kurumlar için önemli bir vergi avantajı yaratıyordu.
Değişiklikten Sonra
26.11.2024 tarihli 9160 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nın
* 1. maddesi uyarınca Kanun’un 5/1-e maddesindeki istisna oranı, %75’ten %50’ye düşürülmüştür.
* 2. maddesi uyarınca Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandığı tarih olan 27.11.2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
* 3. maddesi uyarınca Cumhurbaşkanı Kararının hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yürüteceğine yer verilmiştir.
Düzenlemede, varlıkların iktisap tarihine ilişkin bir ayrıma gidilmemiştir. Bu nedenle, değişiklikten önce veya sonra edinilen varlıkların satışında yeni oran olan %50 istisna oranı uygulanacaktır.
Bahsedilen değişiklikler dışında Kanun’un 5. maddesinde değişiklik yapılmamıştır.
Değişiklikle Birlikte Kanun’un 5/1-e Madde Metni
Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri, rüçhan hakları ve bu fıkranın (a) bendi kapsamında istisna kazançlarına kaynak oluşturan yatırım fonlarının katılma paylarının satışından doğan kazançların %50’lik kısmı kurumlar vergisinden istisna edilir.
Sonuç
Kurumlar Vergisi Kanunu 5/1-e maddesi, kurumların finansmanını destekleyen önemli bir vergi avantajı sağlamaktadır. Cumhurbaşkanı Kararıyla yapılan değişiklik ile iştirak hisseleri, kurucu senetleri, intifa senetleri, rüçhan hakları, yatırım fonları katılma paylarının satış kazancı istisnası oranı %50’ye düşürülmüştür. Böylece ilgili kıymetlerin satışından elde edilen kazançlar üzerindeki vergi yükü artırılmıştır. Bu düzenlemenin yürürlüğe giriş tarihi 27 Kasım 2024 olarak belirtilmiş olup, kıymetlerin elde edilme tarihine bakılmaksızın uygulanacaktır. Kanun kapsamındaki mükelleflerin vergi planlamalarında bu değişikliği dikkate almalarında fayda vardır.